Tháng 10/2010, cao nguyên trùng điệp này đã được công nhận là Công viên Địa chất cao nguyên đá Đồng Văn và chính thức trở thành thành viên của Mạng lưới Công viên Địa chất Toàn cầu càng làm tăng sức hấp dẫn của một điểm đến kỳ thú…
Với độ cao trung bình gần 1600m so với mực nước biển, tổng diện tích 2.530km2 trải rộng trên các huyện Quản Bạ, Yên Minh, Đồng Văn và Mèo Vạc, cao nguyên đá hội tụ những cảnh quan thiên nhiên kỳ thú, đa dạng, có giá trị khoa học phong phú và chứa đựng trong mình những nét văn hóa đặc sắc của cộng đồng các dân tộc Việt Nam.
Những địa danh trên cao nguyên đá Đồng Văn xám trùng điệp
Từ thị xã Hà Giang lên Lũng Cú thuộc huyện Đồng Văn, nơi được coi là nơi địa đầu của Tổ quốc có quãng đường dài 200km. Cột cờ Lũng Cú với lá cờ đỏ sao vàng rộng 54m2, tượng trưng cho 54 dân tộc Việt Nam nằm trên chóp đỉnh núi Rồng (Long Sơn), được thiết kế theo hình bát giác, chân bệ có phù điêu đá xanh mang nét hoa văn của trống đồng Đông Sơn và minh họa các giai đoạn qua từng thời kỳ lịch sử của đất nước, cũng như con người, tập quán của đồng bào các dân tộc Hà Giang.
Chênh vênh giữa những lớp đá, lớp núi lô xô trùng điệp, Mã Pì Lèng được du khách coi là một trong “tứ đại đỉnh đèo” tại vùng núi phía Bắc, bên cạnh đèo Ô Quy Hồ, đèo Khau Phạ và đèo Pha Đin. Các học giả Pháp, từ cả trăm năm trước, đã gọi đỉnh Mã Pì Lèng nói riêng và Công viên địa chất toàn cầu cao nguyên đá Đồng Văn nói chung là một “Tượng đài địa chất”. Đi trên đèo Mã Pì Lèng nhìn xuống vực sâu, con sông Nho Quế chỉ bé như một sợi chỉ mà muốn xuống đến mặt nước của sông phải mất hơn một ngày đường.
Nằm ẩn mình trong thung lũng mây Sà Phìn, sau những tán sa mộc thẳng tắp vươn mình cao vút, Khu di tích lịch sử cấp quốc gia nhà Vương từ lâu đã trở thành điểm đến của nhiều du khách khi lên thăm cao nguyên đá tại huyện Đồng Văn tỉnh Hà Giang. Đây là một công trình độc đáo, được làm với những chất liệu như đất sét, đá, gỗ… cụ thể tường được trình bằng đất sét, móng nhà làm bằng đá, bên trong ghép ván, cột kèo bằng gỗ, sàn lát ván gỗ, mái lợp ngói máng, hiên nhà lợp ngói ống trang trí hoa văn chữ “thọ”. Trải qua gần trăm năm, bao mưa nắng, gió bão, có chỗ đã bị thời gian mài mòn, hoang phế, nhưng về cơ bản đến nay nhà Vương vẫn giữ được hình dáng xưa cũ.
Mã Pì Lèng có nghĩa là sống mũi ngựa, được Bộ VHTTDL xếp hạng là di tích danh lam thắng cảnh quốc gia. Đây là cung đường đèo hiểm trở, vượt đỉnh Mã Pì Lèng cao khoảng 2.000m, thuộc cao nguyên Đồng Văn, nằm trên con đường mang tên đường Hạnh Phúc nối liền thành phố Hà Giang, Đồng Văn và thị trấn Mèo Vạc. Đèo Mã Pì Lèng được coi là khu vực di sản đặc sắc về địa chất và cảnh quan; khu vực đỉnh đèo được đánh giá là một trong những điểm quan sát toàn cảnh vào loại đẹp nhất ở Việt Nam; hẻm vực sông Nho Quế là một trong những thung lũng kiến tạo độc nhất vô nhị ở Việt Nam.